Dokumenty

Kennkarte -

„karta rozpoznawcza” była jednym ze stosowanych podczas okupacji dowodów tożsamości.

Istniały oddzielne wzory kart rozpoznawczych, odpowiadające podziałowi administracyjnemu wprowadzonemu przez okupanta i podziałom narodowościowym.

Na ziemiach wcielonych Kennkarty miały postać dwukartkowej książeczki z zapisem danych personalnych, fotografią, odciskiem palca i podpisem właściciela. W przypadku osób narodowości niemieckiej lub tych, które przyjęły bądź zostały wciągnięte na volkslistę, posiadały umieszczony na okładce pionowy pas. Używano też wtedy zapisów Reichsdeutscher, Volksdeutscher, a nieraz także i Deutsche Staatsangehörigkeit – „niemiecka przynależność państwowa” (niemieckie obywatelstwo).

Kennkarte – „karta rozpoznawcza”, Kamienica Polska, pow. Blachownia, Prowincja Górny Śląsk (dla osoby narodowości polskiej).

W Generalnym Gubernatorstwie obowiązywał wzór trzykartkowej, dwujęzycznej książeczki, a ujmowane informacje były poszerzone o dane meldunkowe i adnotację o wyznaniu. Kennkarty wydawano na czas określony. Każda rejestracja wiązała się z nadaniem numeru rozpoznawczego.

Kennkarte – „karta rozpoznawcza”,Warszawa, GG (wzór dla osoby narodowości polskiej)

Na obszarze GG karta rozpoznawcza została wprowadzona rozporządzeniem z 26 października 1939, ale akcja jej wydawania trwała jeszcze w 1943 roku. Obejmowała ona wszystkich, którzy skończyli 15 rok życia. W celu jej otrzymania należało złożyć w biurze ewidencji ludności odpowiedni wniosek, metrykę urodzenia i – ewentualnie – świadectwo ślubu, odcinek zameldowania; w przypadku Polaków (oraz niektórych innych narodowości) oświadczenie o aryjskim pochodzeniu. Nie wymagano obligatoryjnie przedwojennego dowodu osobistego jako załącznika do wniosku, gdyż w II Rzeczypospolitej posiadanie dowodu osobistego było prawem, a nie obowiązkiem obywatela. Można dodać, że w początkowym okresie okupacji praktykowano też wydawanie dowodów osobistych na dwujęzycznych (w języku polskim i niemieckim) drukach. Odcisk palca i podpis składany był przy odbiorze Kennkarty. Uwierzytelniała ją pieczęć i podpis przedstawiciela władz policyjnych. Karty rozpoznawcze stosowane w GG różniły się kolorem i literowymi oznaczeniami stosowanymi w przypadku narodowych mniejszości. Kennkarty Polaków były koloru szarego, Żydów i Romów – żółte, Ukraińców, Białorusinów, Rosjan oraz innych mniejszości – niebieskie. Na dokumentach Żydów umieszczano dodatkowo literę „J”, Romów – „Z”, Ukraińców – „U”, Białorusinów – „W”, Rosjan – „R” itd. Oprócz kolorowego dokumentu wydawanego właścicielowi sporządzano też jego wtórnik koloru białego, który pozostawał do dyspozycji władz policyjnych i do którego sięgano w przypadku podejrzenia fałszerstwa, podszycia się pod czyjąś tożsamość itp. Kennkarta mogła być wypełniona zarówno pismem maszynowym, jak i odręcznym. Wykonywano ją ze specjalnego rodzaju papieru, który zmieniał fakturę w przypadku próby wytarcia, wyskrobania wprowadzonego już zapisu (ulegał wtedy „zmechaceniu”).