Polskie losy 1939-1945
Miejsce pamięci ofiar wojny i okupacji niemieckiej

Fundacja Polsko-Niemieckie Pojednanie prezentuje platformę cyfrową, która jest „Wirtualnym Pomnikiem – Miejscem Pamięci” o ofiarach wojny i okupacji niemieckiej 1939-1945. W przyszłości stanie się on jednym z elementów Domu Polsko-Niemieckiego, który powstanie w Berlinie i będzie miejscem pamięci, spotkań edukacyjnych, informacji o ofiarach terroru okupacyjnego.
Platforma powstała jako część projektu „Polskie losy 1939-1945. Pamięć lokalna & cyfrowa”. Można tu znaleźć nazwiska, a także informacje o historii osób represjonowanych przez nazistowskie Niemcy, pochodzących z Polski. Platforma pomoże zachować,usystematyzować i zaprezentować wiedzę o losach milionów polskich obywateli z czasów II wojny światowej, a także spopularyzować ją na przykładzie wybranych relacji i świadectw.
Projekt jest finansowany przez Federalne Ministerstwo Finansów (BMF) w ramach programu edukacyjnego niemieckiej Fundacji „Pamięć, Odpowiedzialność i Przyszłość” i realizowany we współpracy z Niemieckim Instytutem Spraw Polskich w Darmstadt.
Niemiecki Instytut Spraw Polskich w Darmstadt przeprowadził konkurs na Lokalne inicjatywy kultury pamięci związane z losami obywateli polskich z okresu II wojny światowej, a w oparciu min. o informacje dostępne na platformie - przygotował ofertę edukacyjną skierowaną do odbiorców niemieckich, tak aby pamięć o tym rozdziale polsko-niemieckiej historii pozostała żywa i była przestrogą dla młodego pokolenia.

Ofiary wojny i okupacji 1939-1945

Zobacz nazwiska, poznaj losy

1942

Zginęli 23 maja

Zginęli 23 maja

SULAMITA ALTERMAN, MARIAN ANDERSON, MIKOŁAJ BERESKI, ESTERA BERLINSKA, IWAN BETLEJ, ABRAHAM BIER, JOHANN BLASZCZYK, JÓZEF BOBROWSKI, WLADISLAUS BODUS, ANTONI BORUN, KONRAD BORZUCKI, RYWKA BRYSTOWSKI, TADEUSZ BUJNOWSKI, JÓZEF CHMIELEWSKI, HERSZ CYTTER, JÓZEF CZARNOTA, WŁADYSŁAW CZERSKI, WŁADYSŁAW CZERSKI, MICHAŁ DALBA, STANISLAW DARKOWSKI, FRANCISZEK DOMINICZAK, JÓZEF DUDZIAK, WŁADYSŁAW FALKOWSKI, MAJER FEDERMAN, GRZEGORZ FERGIN, HERSZ WOLF FINKIELSZTEJN, RYWKA FRENKIEL, HEINRICH ISRAEL FRESCHL, MORITZ FRIEDLANDER, RUCHLA GABRYLEWICZ, STEFAN GARBARCZYK, STANISŁAW GAZDA, BASIA GOLDA, STEFAN GOŃ, STEFAN GOŃ, DOBA GRANEK, BLUMA GROSBERG, CHASKIEL GROSSMAN, ISIDOR HALM, KAMIL HERMANN, SURA IGIELNIK, MICHAŁ IWKIEWICZ, MICHAŁ IWKIEWICZ, MOSZEK JAKUBOWICZ, NIKODEM JANUSIK, MICHACL JARZEC, ZYGMUNT JĘDRAS, ZYGMUNT JĘDRAS, WACŁAW KARKOWSKI, RYWKA KIERSZ, EMANUEL KOHN, STANISŁAW KOTYRA, FRANCISZEK KOWALSKI, FRANCISZEK KOWALSKI, KAZIMIERZ KOWALSKI, KAZIMIERZ KOWALSKI, FRANCISZEK KOZA, RYWKA KOZLOWSKA, LIBA KRAUT, STANISLAUS KROPIDLOWSKI, STANISLAW KROPIOLOWSKI, WIKTOR WACŁAW KSIEZOPOLSKI, ISRAEL KUPERMANN, MOTEL KUPERWASSER, ISIDOR LANDSBERGER, IZYDOR LANDSBERGER, IZYDOR LANDSBERGER, TEOFIL ISRAEL LEIMANN, SZAJA LOS, JAN MAJERCZAK, JAN MAJERCZAK, EMIL MAKSYMOWICZ, EMIL MAKSYMOWICZ, CHASKIEL MARGULIES, KAZIMIERZ MŁYNARCZYK, WŁADYSŁAW MRÓWKA, ANTONI NAWROCKI, ANTONI NAWROCKI, WŁADYSŁAW NIEDZIOLKA, AUGUST NOREK, FELIKS NOWACKI, ANTONI PAWŁOWSKI, ANTONI PAWŁOWSKI, ANTONI PAWŁOWSKI, WŁADYSŁAW PERKA, WŁADYSŁAW PERKA, MIECZYSŁAW PIESZKO, CZESŁAW POCZEKAJ, JÓZEF PODGORSKI, ANDRZEJ PRZYBYSZEWSKI, HENRYK RADOMSKI, JÓZEF RATAJCZAK, MOISE REDLER, MICHAŁ ROZEK, ISRAEL ROZENBERG, LEO RUDNER, ROLAND RUDZIŃSKI, ROLAND RUDZIŃSKI, JAN RZYCZYCZEK, WŁADYSŁAW SAJDAK, ARMIN SCHLESINGER, PETER SCHULZ, STANISŁAW SEDZICKI, FRANCISZEK SKOCKI, WLADYSLAW SLODOWNIK, RYSZARD SPAŁEK, WLADIMIR SWACZUK, LEONARD SZABUNIO, PIOTR SZULC, WACŁAW TARGOWSKI, WACŁAW TARGOWSKI, WACŁAW TARGOWSKI, JÓZEF TAUB, JÓZEF IZRAEL TAUB, WEIBL URBACH, ABRAHAM VALDMAN, ABRAHAM VOLDMAN, WILHELM WAWRZINEK, ZYGMUNT WĄSOWICZ, ZYGMUNT WĄSOWTCZ, TADEUSZ WIECZOREK, TADEUSZ WIECZOREK, LADISLAUS WINK, ANTONI WISLINSKI, ANTONI WISLINSKI, WŁADYSŁAW WOJAS, ANTON WOJCIECHOWSKI, ANTONI WOJCIESCHOWSKI, HERSZ WOLFOWICZ, ICEK WROCLAWSKI, WŁADYSŁAW WROŃSKI, ALEKSANDER ZAŁOGA, URSZULA ZIELIŃSKA, URSZULA ZIELIŃSKA, CHIL ZYSSMAN

1943

Zginęli 23 maja

Zginęli 23 maja

ANDRZEJ BARANIAK, JÓZEF BRZOZOWSKI, ZDZISŁAW DEVILLE, JANKEL DIAMENT, JANKIEL DJAMENT, STEFAN DŁONIAK, LEON DUDEK, LAJA FAJN, ERNST ISRAEL FEIGE, FRANCISZKA FIREK, LAJB FLAPAN, KAZIMIERZ GAĆ, KAZIMIERZ GAĆ, MIECZYSŁAW GALUSZKA, MOSZEK GNAT, KASIMIR GNIAZDOWSKI, TEOFIL GRABOWSKI, MAJER GRYNSZPAN, KAZIMIERZ GRZESKOWIAK, KASIMIR GRZESZKOWIAK, RAJZLA GUTERMAN, JENTL HERLINGER, JENTA HERLINGER ZOLLNER, IZRAEL HODKIEWICZ, ALOIS JAMROGA, WITOLD JANKOWSKI, WINCENTY JĘDRUSZCZAK, CHAJA KALISKA, JAN KARP, JAN KARP, JAN KARP, STANISŁAW KARP, STANISŁAW KARP, STANISŁAW KARP, WŁADYSŁAW KARP, WŁADYSŁAW KARP, WŁADYSŁAW KARP, WŁADYSŁAW KARPIUK, STANISLAW KAWECKI, ESTERA KLEINLERER, WLADISLAW KNIECIAK, INGE KONIGSFELD, RICHARD KORT, JÓZEF KOSIŃSKI, KOWAL, MARIA KRAJEWSKA, MARIA KRAJEWSKA, JAN KRAJEWSKI, MARJA KRAJEWSKI, ANIELA KRAKOWIAK, JULIUS KRAUSE, MAJER KREZMAN, STEFAN WŁADYSŁAW KRZCIUK, EUGENIUSZ KULIKOWSKI, EUGENIUSZ KULIKOWSKI, WŁADYSŁAWS KUZNIK, RYWKA LASLAU, STANISŁAW LENART, HENRYK LEWICKI, MOJSZE LEWKOWICZ, MONEK LEWKOWICZ, JÓZEF MALEJKO, IWAN MASCHTALIR, FELIKS MATWIEJCZUK, JÓZEF MIAZEK, JÓZEF MIAZEK, JOSEF MIELECH, STEFANIA MITAK, STEFAN MITEK, STEFANIA MITEK, WIKTOR NOGA, AUGUST NOREK, HELIODOR OLEJNICZAK, KATARZYNA OMELTSCHUK, JÓZEF PAWELEC, HENRYK PIĄTKOWSKI, HENRYK PIĄTKOWSKI, FELIKS PIETRZAK, FELIKS PIETRZAK, WINCENTY PŁACHCIAK, WINCENTY PŁOCHOCIAK, KAROL PULKA, CZESŁAW RATAJCZYK, JULIA RELIGA, JULJA RELIGA, WALTER SCHAELT, ZDZISŁAW SOKOPP, ZDZISŁAW SOKOPP, ZDZISŁAW SOKOPP, STANISŁAW STAŃCZYK, STANISLAW STECYSZYN, STANISŁAW SYPEREK, STANISŁAW SZOSTAKIEWICZ, ABRAM TEUFEL, JÓZEF TOŁCZYK, JAN URUSKI, WOJCIECH WIECZERZAŃSKI, STEFAN WILGOS, WŁADYSŁAW WŁODARSKI, STANISŁAW WOJCIECHOWSKI, JAN ZAWADA, JAN ZAWADA, GREGOR ZESZLO, J. ZIELIŃSKI, NAZWISKA NIEZNANE (2 — CEGIELNIA), NAZWISKA NIEZNANE (2 — KLUCZKOWICE), NAZWISKA NIEZNANE (3 — ŁOWICZ)

1944

Zginęli 23 maja

Zginęli 23 maja

EDUARD ADAMEZYK, ERNA ADLER, ADAM ANTONIK, ADAM ANTONIK, ADAM ANTONIUK, MIECZYSŁAW BERGNER, MIECZYSŁAW BERGNER, MIECZYSŁAW BERGNER, MIECZYSŁAW BERGNER, MIECZYSŁAW BERGNER, MIECZYSŁAW BERGNER, LEJZER BERKENBAUM, BLIMA BINKE, FRANZ BLABUS, JAN BOROCRYCKI, JAN BOROORICKI, KRYSTYNA BRUSIŃSKA, KRYSTYNA BRUSLRSKA, JAN BYCHOWSKI, JAN BYCHOWSKI, JAN BYCHOWSKI, JAN BYCHOWSKI, JAN BYCHOWSKI, ZDZISŁAW BZYMEK, STANISŁAW CHABROWSKI, STANISŁAW CHABROWSKI, HRYN CHAWUNKO, JANKIEL CIAPA, ANTONI DĄBROWSKI, CHANA DOBRYSZ, KAZIMIERZ DOERING, JERZY DUCIN, DORA GERSZONOWICZ, HERSZ GOTTESGNADE, STANISŁAW GROMCKI, STANISŁAW GROMCKI, ZYSLA JAKUBOWICZ, KAZIMIERZ JANKOWIAK, KAZIMIERZ JANKOWIAK, KAZIMIERZ JANKOWIAK, WANZLAU JANOWITSCH, TADEUSZ JEŻYNA, TADEUSZ JEŻYNA, BRONISŁAW KARP, BRONISŁAW KARP, ANDRZEJ KONEWKA, ANDRZEJ KONEWKA, KAROL KORONA, KAROL KORONA, PETER KOVEL, ANNA KOWALIK, KAZIMIERZ KOZANECKI, KAZIMIERZ KOZANECKI, KAZIMIERZ KOZANECKI, KAZIMIERZ KOZANECKI, KAZIMIERZ KOZANECKI, STEFAN KROLL, ALFRED KUCZUK-PILECKI, ALFRED KUCZUK-PILECKI, ALFRED KUCZUK-PILECKI, ALFRED KUCZUK-PILECKI, JAN KULIK, RAJZLA LANDAU, JOSEK LANGER, EDMUND LESKIEWICZ, ANTONI LESZKOWICZ, ANTONI LESZKOWICZ, ANTONI LESZKOWICZ, ANTONI LESZKOWSKI, JAN LEWANDOWSKI, HIERONIM MARTYNSKI, JULIUSZ MATZENAUER, JULIUSZ MATZENAUER, JULIUSZ MATZENAUER, JULIUSZ MATZENAUER, LUCJAN MURAWSKI, LUCJAN MURAWSKI, LUCJAN MURAWSKI, STANISŁAW MUSKAŁA, KAZIMIERZ NAWRATIL, KAZIMIERZ NAWRATIL, KAZIMIERZ NAWRATIL, KAZIMIERZ NAWRATIL, FRANZ OMYLĄ, CZESŁAW PIECH, ANTONI PRZYBYŁ, ALEKSANDER PRZYLUCKI, WŁADYSŁAW RAFALOWSKI, JOSEF RAUBA, ROKICKI, CZESŁAW RYBINSKI, CZESŁAW RYBIŃSKI, CZESŁAW RYBIŃSKI, CZESŁAW RYBIŃSKI, TADAUS SAWATZKI, MICHAEL SCHKUDLO, WLADISLAUS SCZEPANSKI, ANTON SMAGOWSKI, STANISLAW STEMPIN, JĘDRZEJ STER, GLAN STOCKLOSA, WASLAW STORCZYK, EDWARD SYNOWIEC, EDWARD SYNOWIEC, EDWARD SYNOWIEC, MITISLAW SZAKOWSKI, WITISLAW SZAKOWSKI, ISIDOR TEKILI, ISIDOR TEKLA, LAJA TONDOWSKA, JAN TUREK, FELIKS WASOWSKI, GRZEGORZ WERYŃSKI, STANISŁAW WĘGRZYNOWSKI, STANISŁAW WĘGRZYNOWSKI, STANISŁAW WĘGRZYNOWSKI, LEON WINKEL, LEON WINKIEL, LEON WINKIEL, LEON WINKLER, BOLESŁAW WIŚNIEWSKI, JÓZEF WITAROF, WLAZLO, CZESŁAW ZAŁUSIK, CZESŁAW ZAŁUSKI, JOSEF ZUYK, JÖZEF ZUYK

1945

Zginęli 23 maja

Zginęli 23 maja

WITOLD BALIŃSKI, ABRAHAM BEKENSZTEJN, EDWARD BERNAT, MICHAŁ BIELECKI, FRAIM BLUSTEIN, WITOLD BOLIŃSKI, ALEKSANDER BOLSZAKOW, ANATOL BUMAI, STANISLAW CZERNIEL, FRANCISZEK CZUBA, ALOIS DOMIAK, JAN DYMEK, ADAM ENGEL, ADAM ENGEL, DANIEL ENGLISCHER, MOSIEK GLIKICH, RAJMUND GŁĘBOWSKI, EDWARD GOLMENTE, EDWARD GOLMENTO, STANISŁAW GÓRALCZYK, CHAIM GROSS, MARIA GRZELAK, EDWARD GUMIK, JÖZEF HAGUOA, STEFAN HANIKOZIK, HENRYK HLADKI, DEDERUSCH HOLESCHKA, IWASZKOWICZ, WACŁAW JANKOWSKI, JAN JEZURSKI, JEFIM JUGIN, WLADISLAW KACPERCIYK, LEONARD KARON, BORYS KOCZANOW, ROZALIA KOSTRZEWSKA, STANISŁAW KROL, TADEUSZ KUR, FALEK LEWKOWICZ, FALEK LEWKOWICZ, ALEKS LITYCH, ALEX LITYCH, HIERONIM ŁATA, EDWARD MIJAS, EDWARD MINKOWSKI, PIOTR MODZELEWSKI, PAWEŁ MOKROSZ, ANTONI NAPIERALA, SERGIEJ NIKOŁAJEW, STANISŁAW OKRASKA, JÓZEF OLESZYK, ZOFIA PAPIERZ, IGNATZ PAPLANOSCH, ANDRZEJ PARTUNE, ANNA PIĄTEK, ANNA PIOTEK, STANISŁAW PIOTROWSKI, FRANCISZEK POLAK, TOMASZ POLICHWOSKI, ANTONI PRZYBYŁ, PINKUS RAPAPORT, ROMAN, JÓZEF ROSLIK, STANISŁAW RUDZINSKI, JAN SCHAICHER, ANTONI SLAPA, STANISLAW SMEDO, STANISŁAW SMEDO, IWAN SOMKOWITZ, JOZEF STACZNIEWSKI, JÓZEF STACZNIEWSKI, WŁADYSŁAW STANKIEWICZ, ROZOLIA SUROWICE, ALEKSANDER SZCZERBINSKI, WLADIMIR SZMAS, JAN SZYMCZAK, STANISŁAW SZYMCZAK, EDWARD TOCZYNSKI, JOHANN TRAEJAK, MICHAŁ TREMBUCKI, JÓZEF TYBOROWSKY, ANTONI TYMINSKI, STANISLAUS WALEK, BENIS WEISSMANN, FRANCISZEK WĘGIERSKI, JÓZEF ZAREMBA, MARIA ZERJENKO, MARIA ZERJENKO, MARIA ZERJENKO, ALEKSANDER ZIEMICZEK, S. ZINPOCK

Polskie losy 1939-1945

Niewola jeniecka
Jeńcy polscy, wrzesień 1939 (IPN)

Według powojennych szacunków Biura Odszkodowań Wojennych, w walkach z Wehrmachtem w 1939 roku zginęło około 66000 polskich żołnierzy i oficerów, 134000 zostało rannych, a około 420000 dostało się do niewoli niemieckiej.

Więcej
Roboty przymusowe

Jednym z głównych celów polityki Trzeciej Rzeszy było włączenie zdobytych terytoriów w strukturę gospodarczą Niemiec i maksymalne ich wykorzystanie.

Więcej
Obozy koncentracyjne

Pierwsze obozy koncentracyjne powstały na terenie Niemiec już w marcu 1933 roku. Obozem wzorcowym był Konzentrationslager Dachau, utworzony na podstawie zarządzenia Heinricha Himmlera z 21 marca 1933 roku.

Więcej
Obozy karne i więzienia

Na okupowanych ziemiach Polski Niemcy wprowadzili normy karne obowiązujące w Trzeciej Rzeszy (m.in. niemiecki kodeks karny, ustawy norymberskie, karne prawo wojenne z 1938 roku).

Więcej
Getta. Zagłada Żydów i Romów

Niemal równocześnie z dojściem Hitlera do władzy w 1933 roku, w Niemczech rozpoczęła się dyskryminacja osób uznawanych w doktrynie faszystowskiej za „podludzi”. Do tej kategorii zaliczono Żydów, Cyganów a później także Słowian.

Więcej
Germanizacja

Niemieckie władze okupacyjne dość szybko doszły do wniosku, iż natychmiastowa germanizacja ziem polskich włączonych do Trzeciej Rzeszy nie dokona się tylko poprzez osiedlanie na terenach polskich Niemców.

Więcej
Wysiedlenia

Głównym celem niemieckiej polityki germanizacyjnej wobec zajmowanych terenów było usunięcie z nich obcych ras, a na ich miejsce sprowadzenie i osiedlenie Niemców mieszkających poza krajem

Więcej
Okupacyjna codzienność

1 września 1939 roku rozpoczął nowy etap w życiu mieszkańców Polski. Wojna a następnie pięcioletnia okupacja zmieniły codzienność zwykłych ludzi. Początkowo nie wiedziano, czego się spodziewać po Niemcach.

Więcej

Wydarzenia

Ziemie wcielone do III Rzeszy

1 IX 1939

nalot niemiecki na Wieluń (zginęło ponad 1000 osób)

IX 1939 – IV 1940

Intelligenzaktion (akcja „Inteligencja”) – akcja fizycznej likwidacji polskiej inteligencji oraz polskich warstw kierowniczych na terenie okupowanej Polski

IX-XII 1939

w obozie dla internowanych w Karolewie zamordowano od 4 do 10 tys. osób

IX 1939 - I 1940

seria egzekucji w Lesie Szpęgawskim pod Starogardem Gdańskim (zamordowano od 5 do 7 tys. osób)

28 IX 1939

Zakroczym zamordowanie
przez Wehrmacht 500 jeńców
i 100 mieszkańców miasta

8 X 1939

dekret Hitlera o wcieleniu
północnych i zachodnich obszarów Polski do Niemiec

X 1939 – IV 1940

seria egzekucji w Lesie Piaśnickim pod Wejherowem (zamordowano od 12 do 14 tys. osób) i Mniszku pod Świeciem (zamordowano ok. 10 tys. osób)

X 1939 – III 1941

wysiedlenie z Pomorza
do Generalnego Gubernatorstwa od 120 do 170 tys. osób narodowości polskiej i żydowskiej

XI 1939

pierwsze egzekucje w Lesie
Lućmierskim pod Zgierzem (zamordowano tu ok. 30 tys. osób)

XII 1939 – III 1941

wysiedlenie z Wielkopolski do Generalnego Gubernatorstwa ponad 280 tys. osób

XII 1939

początek wysiedleń z rejencji
łódzkiej (do 1945 objęły 444 tys. osób narodowości polskiej)

II 1940

początek wysiedleń z rejencji
ciechanowskiej (ogółem wysiedlono ok. 25 tys. osób)

II 1940

utworzenie getta w Łodzi

Wiosna 1940

Intelligenzaktion Schlesien –
wymordowanie 2 tys. Polaków na Śląsku

27 IV 1940

decyzja o założeniu obozu
koncentracyjnego w Auschwitz

14 VI 1940

przybycie pierwszego
transportu więźniów do KL Auschwitz

22 IX 1940 – 12 XII 1940

„Akcja Saybusch”
– wysiedlenie 50 tys. Polaków
z Żywiecczyzny

III 1941

wprowadzenie niemieckiej listy narodowościowej

VIII 1941

pierwsze mordy przy użyciu
gazu cyklon B w KL Auschwitz

X 1941

wymordowanie ok. 3 tys. Żydów z okolic Konina

7 XII 1941

uruchomiony zostaje obóz
zagłady w Chełmie nad Nerem (zamordowano w nim ok. 320 tys. Żydów)

III 1942

przybycie do KL Auschwitz
pierwszych transportów Żydów z Francji

Lato 1942

utworzenie sieci ok. 30 obozów „Polenlager” dla Polaków wysiedlanych
ze Śląska

1 XII 1942

utworzenie w Łodzi obozu
karnego dla dzieci i młodzieży

X-XI 1943

przybycie do KL Auschwitz
transportów Żydów z Włoch

18 I 1945

początek „marszu śmierci”
więźniów KL Auschwitz

Generalne Gubernatorstwo

V-VII 1940

przeprowadzenie przez Niemców „Akcji AB”, w ramach której zamordowano 6500 Polaków – w tym ok. 3500 przedstawicieli polskich elitpolitycznych i intelektualnych oraz ok. 3000 przestępców kryminalnych

14 VIII 1940

pierwszy transport Warszawiaków do KL Auschwitz (1666 więźniów)

2 X 1940

utworzenie getta warszawskiego

1 XII 1940

utworzenie przymusowej Służby Budowlanej Baudienst

IV 1941

liczba osób zamkniętych
w getcie w Warszawie osiągnęła najwyższy pułap – 450 tys

Wiosna 1942

rozpoczęcie akcji Reinhard
– masowych wywózek Żydów
do obozów zagłady (wymordowanie ok. 2 milionów osób).

17 III 1942

uruchomienie obozu zagłady w Bełżcu

IV 1942

uruchomienie obozu zagłady
w Sobiborze

13 VII 1942

wymordowanie ok. 1800
Żydów w Józefowie pod Biłgorajem

23 VII 1942

uruchomiono obóz zagłady w
Treblince (zamordowano tu 870 tys. Żydów)

XI 1942–VIII 1943

akcja wysiedleńcza na
Zamojszczyźnie (objęła ponad 100 tys. osób, w tym 30 tys. dzieci)

Jesień 1942–wiosna 1943

nasilenie łapanek ulicznych i wywózek na roboty
przymusowe.

19 IV 1943

wybuch powstania w getcie warszawskim

VI 1943–VIII 1943

akcja pacyfikacyjna na Zamojszczyźnie

14 X 1943

powstanie więźniów obozu koncentracyjnego w Sobiborze

2 II 1944

pacyfikacja przez Niemców
wsi Borów (zamordowano ok. 1200 osób)

22 VII 1944

wymordowanie przez
Niemców ok. 200 więźniów
Zamku Lubelskiego

1 VIII 1944

wybuch powstania
w Warszawie

VIII 1944

wymordowanie przez Niemców i ich sojuszników ok. 10 tys. mieszkańców
warszawskiej Ochoty i ponad 40 tys. mieszkańców warszawskiej Woli

VIII-X 1944

wysiedlenie ok. 500 tys.
mieszkańców Warszawy i ok. 100 tys. mieszkańców miejscowości
podwarszawskich.

9 X 1944

początek planowego burzenia Warszawy przez Niemców